رشته رایانه

رشته های تحصیلی، خود جزئی از شاخه های تحصیلی هستند

در ایران در مقطع متوسطه چند شاخه تحصیلی وجود دارد که به شاخه نظری، فنی و حرفه ای و کاردانش معروف هستند

درباره رشته تحصیلی رایانه یا کامپیوتر می توان گفت که دو شاخه ی کاردانش و شاخه فنی و حرفه ای دارای این رشته تحصیلی در زیر مجموعه خود هستند

یعنی:

= شاخه فنی و حرفه ای

- رشته تحصیلی رایانه (کامپیوتر)

= شاخه کاردانش

== زمینه خدمات

- رشته های تحصیلی رایانه(کامپیوتر)

==زمینه صنعت

- رشته های تحصیلی رایانه(کامپیوتر)

خوب است بدانید که شاخه کاردانش قبل از اینکه به رشته هایی تقسیم شود به زمینه هایی تقسیم می شود، یعنی بعضی از رشته های کامپیوتر در زمینه خدمات هستند و برخی در زمینه صنعت

به عبارتی شکل تقسیم بندی سیستم آموزش و پرورش به شکل زیر است:

مقطع(مثلا: ابتدایی و متوسطه) / شاخه(مثلا: نظری و فنی و حرفه ای و ...) / زمینه(مثلا : صنعت و خدمات) / رشته (مثلا: رایانه) / درس(مثلا: رایانه کار)

 

اما این سئوال پیش می آید که چه فرقی بین این دو شاخه (شاخه ی کاردانش و شاخه فنی و حرفه ای)است؟

 

شاخه فنی و حرفه ای در فرآیند هدایت تحصیلی از کلاس بالاتری برخوردار است، این در حالی است که شاخه کاردانش از جمله ضعیفترین شاخه های تحصیلی است، به عبارتی می توان گفت که : رشته های زیر مجموعه فنی و حرفه ای بهتر از رشته های شاخه کاردانش هستند: شرایط ورود به شاخه فنی و حرفه ای از کاردانش دشوارتر است. دروس شاخه فنی و حرفه ای مشکل تر از کار دانش است. دروس عملی و ساعات کارگاهی شاخه کار دانش بیشتر از فنی و حرفه ای است. رشته های شاخه کار دانش متنوع تر از فنی و حرفه ای است. شرایط استخدام برای فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای بهتر است. ساعات حضور در مدرسه برای دانش آموزان فنی و حرفه ای بیشتر است. دانش آموزان فنی و حرفه ای برخی از دروس را که دانش آموزان کار دانش از گذراندن آن معاف هستند را می گذرانند.

 

مثلا بر اساس ماده 74 شیوه هدایت تحصیلی دانش آموزان و ضوابط آن :هدایت تحصیلی دانش آموز به شاخه ی / رشته های تحصیلی بر اساس استعداد و علاقه ی وی و به تناسب امکانات آموزشی مطابق با نمون برگ شماره ی یک هدایت تحصیلی و رعایت ضوابط ذیل انجام می شود:...5-74 : شاخه ی فنی و حرفه ای :1-5-74 : مجموع سه نمره ی پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک از درس های ریاضی، علوم تجربی و حرفه و فن در سه پایه در دوره ی راهنمایی بدون ضریب کمتر از 30 نباشد.2-5-74 : در دوره ی متوسطه از درس ریاضی (1) نمره ی حداقل 10 و از درس کارگاه خوداتکایی نمره ی حداقل 12 کسب کرده باشد. چنانچه نمره ی درس کارگاه خوداتکایی دانش آموز کمتر از 12 باشد در هدایت تحصیلی منظور نمی شود.3-5-74 : مجموع نمرات درس های مرتبط با شاخه در دوره ی راهنمایی و پایه اول دوره ی متوسطه باید حداقل 132 باشد و در صورت عدم انتخاب یا حذف درس کارگاه خوداتکایی حداقل 120 باشد یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با شاخه از 12 کمتر نباشد.6-74 : شاخه ی کاردانش :1-6-74 : مجموع سه نمره ی پذیرفته شده خرداد و یا شهریور هر یک از درس های حرفه و فن و هنر، در سه پایه در دوره ی راهنمایی بدون ضریب کمتر از 30 نباشد.2-6-74 : در دوره ی متوسطه از درس کارگاه خوداتکایی نمره ی حداقل 10 کسب کرده باشد. چنانچه نمره ی درس کارگاه خوداتکایی دانش آموز کمتر از 10 باشد در هدایت تحصیلی منظور نمی شود.3-6-74 : مجموع نمرات درس های مرتبط با شاخه در دوره ی راهنمایی و پایه اول متوسطه دانش آموز در صورت انتخاب درس کارگاه خوداتکایی حداقل 70 و در صورت عدم انتخاب یا حذف درس کارگاه خوداتکایی حداقل 60 باشد یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با شاخه از 10 کمتر نباشد.4-6-74 : دانش آموز برای ورود به برخی از رشته های مهارتی در شاخه ی کاردانش علاوه بر احراز شرایط مذکور باید ضوابط خاص رشته (در محدوده درس های سال اول) را که معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی تعیین می کند، کسب کند....

  در مورد رشته های شاخه کاردانش آنچه که بیشتر به چشم می خورد اینست که متولی اصلی صدور مدارک اصلی تحصیلی این رشته ها وزارت کار و یا وزارت ارشاد است، یعنی این وزارتخانه ها از طریق مکاتباتی که با وزارت آموزش و پرورش دارند باید برای دروسی که دانش آموزان موفق به کسب نمره قبولی در آنها می شوند مدارکی را که دارای شماره استانداردهای بین المللی باشند صادر کنند، و بعد آموزش و پرورش دیپلم رشته مربوطه را برای دانش آموز صادر می کند

 اول دبیرستان های کاردانش وجود داشتند، و بعد به هنرستان های کاردانش تغییر عنوان دادند

 قدیم، دبیرستان های کاردانش موظف بودند دروس عمومی که برای اخذ دیپلم لازم هستند را به دانش آموزان ارائه کنند، و دانش آموزان باید برای گذراندن دروس فنی خود به مراکز فنی و حرفه ای مراجعه می کردند و مدارک استاندارد بین المللی خود را اخذ می کردند و به دبیرستانی که در آن مشغول به تحصیل بودند ارائه می کردند، اما امروزه دبیرستان های کاردانش به هنرستان کاردانش تبدیل شده اند و همه کارهای مربوط به آموزش و آرمون را انجام می دهند و نهایتا لیست قبول شدکان را به وزارت های کار و ارشاد ارسال می کنند و پس از صدور مدارک استاندارد مربوطه برای صدور دیپلم آموزش و پرورش اقدام می کنند

 با توضیحات فوق دریافته اید که

 هنرستان های فنی و حرفه ای مستقل از وزارت کار و ارشاد، فعالیت می کنند و همچنین رشته های معتبرتری را ارائه می کنند؛ هنرستان های فنی و حرفه ای تنها یک رشته رایانه(کامپیوتر) را ارائه می کنند، این رشته هم خیلی تئوری به مسائل می پردازد و انگار دانش آموزان آماده می شوند برای اینکه در دانشگاه ادامه تحصیل دهند و مهندس کامپیوتر شوند.

 اما هنرستان های کاردانش، دروسی را ارائه می کنند که متولی آن وزارت کار یا وزارت ارشاد است، و بیشتر دانش آموزان را آماده می کنند، تا مدارکی که استاندارد بین المللی هستند را دریافت کنند، و با دریافت یک دیپلم به بازار کار هدایت می شوند. رشته های کاردانش رایانه(کامپیوتر) در شاخه کاردانش به شرح زیر اند:

 رشته های رایانه شاخه کاردانش:(1393)

 طراحی صفحات وب (وزارت ارشاد)

تولید چند رسانه ای (وزارت ارشاد)
تصویرسازی کامپیوتری (وزارت ارشاد)
برنامه نویسی پایگاه داده (وزارت کار)
تصویرسازی رایانه ای (وزارت کار)
تولید چند رسانه ای (وزارت کار)
طراحی صفحات وب (وزارت کار)

بطور مشخص در مورد رشته های کاردانش نمی توان گفت که رشته هایی که در بالا اسمی از آنها برده شده است همیشه بوده اند و یا همیشه باقی خواهند ماند:

کتابی در مجموعه های آموزش و پرورش وجود دارد که به مجموعه ششم، یا مجموعه هشتم و ... معروف است که تقریبا هر دوسال تغییر می کند در این کتاب توضیح داده شده است که چه رشته هایی با چه جزئیاتی می توانند در هنرستان های کاردانش تدریس شوند، مثلا ممکن است رشته ای در سال های 89تا 91 وجود داشته که هماکنون حذف شده یا برعکس رشته ایی که جدیدا پدید آمده اند و ممکن است در آینده حذف شوند

مثلا اگر به کتاب مجموعه هشتم(94-93) نگاه کنید خواهید دید که از ردیف 68 تا 76 رشته های کامپیوتر دیده می شوند که در صفحات 53 تا 58 این کتاب جزئیات آنها توضیح داده شده است.

 

رشته	مجموعه	کد	زمینه	شماره دبیرخانه	متولی استاندارد
طراحی صفحات وب	8	6137	خدمات	128	وزارت  ارشاد
طراحی صفحات وب	7	6234	خدمات	134	وزارت  کار
تولید چند رسانه ای	8	6138	خدمات	129	وزارت  ارشاد
تولید چند رسانه ای	7	6233	خدمات	133	وزارت  کار
تصویر سازی کامپیوتری	8	6232	خدمات	132	وزارت  کار
تصویر سازی کامپیوتری	7	6139	خدمات	130	وزارت  ارشاد
برنامه نویسی پایگاه داده	8	6140	خدمات	131	وزارت  کار

 

در هر رشته یک (یا دو و گاهی بیشتر) استاندارد مهارتی مورد توجه است که دانش آموز پس از گذراندن آن دروس و سایر دروس عمومی که همه دانش آموزان متوسطه آنها را می گذرانند(مانند دینی و فارسی و ...) موفق به دریافت دیپلم می شوند.

 

این سئوال پیش می آید که آیا می توان با دیپلم کاردانش یا فنی و حرفه ای در دانشگاه ادامه تحصیل داد؟

 برای رشته های شاخه کاردانش امکان ادامه تحصیل در دانشگاه تا مدرک فوق دیپلم(کاردانی) وجود دارد.

 اما راه های دیگری هم هست، مثلا  یک فارغ التحصیل هنرستان کاردانش، می تواند در یکی از رشته های نظری در مقطع پیشدانشگاهی ادامه تحصیل دهد، و پس از اخذ مدرک پیش دانشگاهی مثلا انسانی یا ریاضی در دانشگاه وارد شود و ...

 دانشکد های فنی نیز به پذیرفتن دانش آموزان رشته های رایانه فنی و حرفه ای مشغول هستند که مهندسی کامپیوتر خروجی این دانشگاه ها است، مثلاttp://www.tvu.ac.ir

 

این سئوال پیش می آید که مهندسی کامپیوتر چیست؟ برای دریافت پاسخ این سئوال می توانید به این آدرس اینترنتی(اینجا کلیک کنید) ، مراجه کنید.

 

 

این سئوال پیش می آید که چه درس هایی را در هنرستان در هر رشته خواهید خواند؟

هر رشته یکسری دروس عمومی دارد که برای همه رشته ها تقریبا یکسان است، اما نسبت به عنوان شته یکسری دروس مهارتی و فنی اختصاصی دارد 

مثلا دروس که در سه سال در رشته رایانه شاخه فنی و حرفه ای ارائه می شود به شرح زیر است:

 تعلیمات دینی و قرآن 1   /   تربیت بدنی 1   /   عربی 1   /      /   زبان خارجه 1ریاضی 1   /   زبان فارسی 1   /   ادبیات فارسی 1   /   مطالعات اجتماعی   /   فیزیک 1 و آزمایشگاه   /   شیمی1 و آزمایشگاه   /   علوم زیستی و بهداشت   /   دروس انتخابی (پرورشی )   /   دروس انتخابی (تکمیلی ،جبرانی ،….)   /   تعلیمات دینی وقرآن 2   /   تربیت بدنی 2   /   عربی ½   /   زبان خارجه 2   /   ریاضی 2   /   زبان فارسی 2   /   ادبیات فارسی 2   /   جغرافیای عمومی و استان   /   فیزیک و آزمایشگاه   /   آمادگی دفاعی   /   تعلیمات دینی وقرآن 3   /   تربیت بدنی3   /   عربی 2/2   /   تاریخ معاصر   /   ریاضی3   /   سیستم عامل   /   مبانی کامپیوتر   /   بسته های نرم افزاری 1   /   برنامه سازی 1   /   بسته های نرم افزاری 2   /   زبان تخصصی   /   بسته های نرم افزاری 3   /   برنامه سازی 2   /   سخت افزار   /   نرم افزارهای چند رسانه ای   /   بانک اطلاعاتی   /   شبکه های کامپیوتری   /   برنامه سازی 3   /   کارآموزی

---

 

برای شاخه کاردانش هم تقریبا به همین صورت است اما اگر می خواهید با دروس فنی و تخصصی هر رشته آشنا شوید باید بدانید نکته ای که در مورد رشته های کاردانش وجود دارد اینستکه:

 برخلاف رشته های هنرستانی که همه دروسش دارای کتاب مشخصی هستند، دروس تخصصی و فنی رشته های کاردانش معمولا دارای کتاب مشخصی نیستند، یعنی جدولی به عنوان استاندارد آموزشی شامل مواردی که باید در یک درس تدریس شود وجود دارد که باید موارد توضیح داده شده در این جدول  تدریس شود و دانش آموزان باید در آزمون های تئوری و عملی شرکت کنند و نمره قبولی که دارای شروط ویژه ایست را کسب کنند.

به این لینک نگاه کنید:دروس رشته های رایانه کامپیوتر

 

 از جمله پیچیدگی ها و در هم بودن شاخه کاردانش به موارد زیر می توان اشاره کرد:

 - عنوان رشته ها ثابت نیست (هر چند سال یکبار عوض می شود)

 - عنوان های تکراری برای رشته ای تحصیلی وجود دارد که بعضی مربوط به وزارت کار میشه بعضی مربوط به وزارت ارشاد.

 - دروس هر رشته بر اساس جدولی به عنوان استاندارد آموزشی تعیین میشود و کتاب مشخصی برای آن وجود ندارد.

 -هر هنرستان همه رشته های رایانه را ارائه نمی کند

 -کتاب های درسی معمولا توسط اداره کل استان ها تهیه می شوند و معمولا دیر به مدارس می رسند.

 - نرم افزارهای ارائه شده در استانداردها معمولا از نگارش های جدید نرم افزارها عقب می افتند.

 - گاهی امکانات موجود در هنرستان ها(رایانه ها و سخت افزارها) پاسخگوی نگارش های جدید نرم افزارهای جدید نیست.

 - نمره قبولی در دروس مهارتی تنها مربوط به یک آزمون نیست.

 -یک نمره تئوری و یک نمره عملی با نمره های قبولی متفاوت مثلا 10 و 14 و شرایط خاص برای جمع کردن نمرات وجود دارد که بیش از پیش قضیه را پیچیده می کند.

 -برخی از مهارت ها دوسالانه ارائه می شود و نمره یک درس بعد از دوسال محاسبه می شود.

 و ......................................

 البته مواردی که در بالا به آنها پرداختیم، یک علت اساسی برایش عنوان شده و آنهم اینست که رشته های کاردانش خیلی بروز هستند و معمولا فرصت تولید کتاب های درسی برای آنها وجود ندارد، چونکه علم به سرعت در حال پیشرفت است و سرعت تدوین و چاپ کتاب های درسی کم است.

این در حالی است که  برخی از کشورها مانند چین وجود دارند که سرعت تولید تدوین و چاپ کتاب هاشون خیلی زیاد است، چرا که کار تدوین و چاپ کتاب ها را به صورت کارگروه(Work Group)انجام می دهند، امیدواریم روزی در ایران هم اینچنینن شود. 

در این روش یک مدیریت تدوین و چاپ با بیش از 100نفر عضو وجود دارد که هر بخش از سرفصلی را به یک نفر تدوینگر از طریق اینترنت تحویل می دهند و پس از تدوین در محل مدیریت جمع آوری و خلاصه و نهایتا چاپ می کنند. در این بحث می توان گفت همانقدر که علم و تولید آن سریع شده است علم مدیریت و صنعت چاپ هم سریع شده در این حالت امکان چاپ کتب درسی حتی برای رشته های نوظهور به راحتی میسر است.

---

 

این سئوال پیش می آید آیا همه هنرستان های کامپیوتر همه رشته های کامپیوتر را دارند؟ پاسخ خیر است. هر هنرستان متناسب با دستوری که از اداره کل آموزش و پرورش استان دریافت می کند اقدام به ارائه رشته ای از کامپیوتر را می کند.

---

 

امیدوارم جواب سئوالاتون رو گرفته باشید اما برای اطمینان بیشتر می توانید از سایت مرجع این مطالب استفاده کنید:http://tvoccd.medu.ir

 آیا سئوال دیگری هم دارید؟ Tavvafi@gmail.com